در دل جنبش نوگرایی هنر ایران در دهه‌های ۴۰ و ۵۰، چهره‌ای پدیدار شد که سکوت را به تصویر کشید، رنگ را با وسواس بر بوم نشاند و ساده‌گرایی را به اوج رساند: پروانه اعتمادی. او نه تنها یکی از پیشگامان هنر مدرن در ایران است، بلکه از معدود زنانی‌ست که در صحنه مردسالار هنر آن دوران، صدای خود را یافت و تثبیت کرد.
پیشینه و آموزش
پروانه اعتمادی در سال ۱۳۲۳ در تهران به دنیا آمد. تحصیلات هنری خود را در دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران آغاز کرد و بعدها در محافل هنری دهه‌های ۴۰ و ۵۰ با هنرمندان بزرگی چون مارکو گریگوریان، پرویز تناولی و سهراب سپهری هم‌نسل شد. گرچه تحت تأثیر جریان‌های جهانی هنر مدرن بود، اما آثارش به‌وضوح ریشه در فرهنگ و نمادهای ایرانی دارند.
سبک هنری
آنچه آثار پروانه اعتمادی را متمایز می‌کند، مینیمالیسم شاعرانه‌ای‌ست که در آن فرم‌های تکراری، رنگ‌های خنثی و ترکیب‌بندی‌های متوازن، نوعی آرامش و مراقبه بصری ایجاد می‌کنند. در بسیاری از کارهایش، درخت زندگی یا پرندگان انتزاعی بارها تکرار شده‌اند، اما هر بار با معنایی تازه.
او به نوعی، زیبایی‌شناسی سکوت را به تصویر می‌کشد. نگاه بیننده را مجبور می‌کند مکث کند، خیره بماند، و در نهایت خودش را در فضای خالی بوم پیدا کند.
آثار مهم و نمایشگاه‌ها
پروانه اعتمادی در ایران و خارج از کشور نمایشگاه‌های متعددی برگزار کرده و آثارش در گالری‌های معتبری مانند گالری سیحون، تندیس و آران به نمایش درآمده‌اند. برخی از آثارش امروزه در مجموعه‌های خصوصی و موزه‌های هنر معاصر ایران نگهداری می‌شوند.
چرا پروانه اعتمادی مهم است؟
در دوره‌ای که نقاشی معاصر ایران به دنبال هویت بود، اعتمادی توانست با صداقت، سادگی و وفاداری به حس درونی‌اش، زبان شخصی خود را بسازد. او برای بسیاری از هنرمندان زن، الگویی از استقلال فکری و هنری است.
پروانه اعتمادی را می‌توان نقاش فرم و حس دانست. هنرمندی که بوم سفید را همچون کاغذی برای شعرهای بصری‌اش به کار گرفت. نگاهی که هم به گذشته متصل است و هم به آینده هنر معاصر ایران الهام می‌دهد.
اگر علاقه‌مند به شناخت عمیق‌تر آثار پروانه اعتمادی هستید، کتاب مجموعه آثار او یکی از کامل‌ترین منابع موجود است. در این کتاب می‌توانید سیر تکامل هنری، فرم‌های تکرارشونده، و نگاه شخصی او به نقاشی را به‌خوبی دنبال کنید.
مشاهده کتاب مجموعه آثار پروانه اعتمادی
